VARİFOKAL GÖZLÜKLER

İnsanlarda zamanla oluşan doğal görme kusuru (presbiopi) için optik teknolojisinin geliştirdiği çok odaklı (multifokal) gözlüklerin kesintisiz ve tedrici (progressive) geçişli olanlarına varifokal gözlük denir.

Varifokal gözlükler takar takmaz alışılabilen bir gözlük türü değildir. Ancak belli bir süre denemeden sonra en iyi sonucun alınabildiği bir gözlüktür. Bu süre üretici firmaların önerilerine göre azami 15 gün ise de genellikle bir hafta veya daha kısadır.

Varifokal gözlükler neden bir alışma süresi gerektirir ?

Aslında sadece varifokal gözlükler değil göz hekimleri tarafından verilen her yeni gözlük diyoptrisi (reçetesi) belli bir süre uyum sağlamayı gerektirir. Bu süre, tek odaklı (single vision) gözlük camlarında, varifokal gözlük camlarına kıyasla çok kısadır. Birkaç saatle sınırlıdır. Yüksek astigmatlarda bu süre bazen birkaç günü alabilir.

Özellikle gözlük kullanmaya yeni başlayanlar sadece diyoptriye değil aynı zamanda gözlük kullanma fikrine de da alışmak durumundadırlar.

Varifokal gözlükler , daha geniş kapsamlı tanımlama ile multifokal gözlüklerdir. Aynı gözlük camında birden fazla diyoptri vardır. Yani çok odaklıdır. Eskiden kullanılan ve son yıllarda kullanımı iyice azalan BİFOKAL (iki odaklı), TRİFOKAL (üç odaklı) gözlükler de yine multifokal gözlüklerdir. Bu gözlük camlarında yer alan yarım düğme şeklindeki yakın görme alanları görüntü kesintilerine neden olduğu için terk edilmektedir.

Varifokal gözlüklerde görüntü kesilmeleri yoktur ancak gözlüğün aşamalı (tedrici, progresiv) değişen bütün diyoptrilerinden yararlanabilmek için en uygun bakış açısının yakalanması gerekir. Dolayısıyla kullanıcının yakın ve orta mesafeyi görebilmesi için kafa ve göz hareketlerini cama uygun hale getirmesi yani biraz antrenman yapması lazımdır.

Alışma süreci de ağırlıkla bu hareketleri doğru ve çabuk yapma sürecidir. Bu süreçte kişinin başka stres veya sıkıntıları varsa alışma zorlaşır. Olabildiğince sakin zamanlarda ve sakin ortamlarda alıştıktan sonra dış ortamlarda, trafikte kullanılması önerilir.

Varifokal gözlüklerde uzak, orta ve yakın görüş için belirli alanlar ayrılmıştır. Belli kafa ve göz hareketleri ile bakış bu alanlara denk getirilir. Örneğin kitap okurken kafayı aşağı eğmeden sadece göz aşağı bakar. Böylece yakın alan kullanılır. Bilgisayarı görmek için çene hafif yukarı kaldırılarak orta köprüden bakılır. Uzağı görmek için kafa düz tutularak uzak görüş alanı kullanılır.

Bu kafa pozisyonlarının hızlanması ve görmek istenen şeye göre çabucak ve otomatik olarak ayarlanması biraz zaman alır. Başlangıçta net görüşün olduğu alanın bulunması kullanıcıya gözlük camının yanlış diyoptride olduğu veya yanlış monte edildiği izlenimi dahi verebilir.

Ayrıca okuma alanının darlığı nedeniyle her satır kafanın ve gözün takibini gerektirir.Yani bir gazeteyi soldan sağa doğru okurken başın da o yöne doğru çevrilmesi gerekir.

Eğer yakın ve uzak görüş, uygun bakış pozisyonunda net ise gözlükten şüphelenmeye gerek yoktur. Orta mesafelerdeki cisimlerin görülmesi için uygun baş hareketleri zamanla otomatik hale gelecektir.

Varifokal gözlüklerde uzak, orta ve yakın görme alanlarının dışında kalan yan alanlarda görüş net değildir. Bu alanları günlük yaşantımızda nadiren kullanırız.

Varifokal gözlük camlarının yapısı

Bu durum otomobilin dikiz aynasını görmeyi engeller. Görmek istenilen bölgeye doğrudan bir bakış gerekir.Yani görülmek istenen ne ise ve nerede ise kafanın ve gözlerin o bölgeye dönmesi şarttır.

Varifokal gözlük siparişi veren insanların beklentileri yüksektir. Çünkü bu gözlük camları tek odaklı gözlük camlarına kıyasla biraz daha pahalıdır. Ödenen bedel yükseldikçe beklentinin de yükselmesi normaldir.

Ancak bu beklentinin karşılanması için sadece gözlükçünün düzgün montajı ve göz doktorunun doğru reçetesi veya gözlük camını üreten firmanın kusursuz üretimi yeterli değildir.

Ayrıca bunu kullanacak kişinin de belli bir alışma süresine rıza göstermesi ve biraz sabırlı olması gerekir.

İlk günlerde araç kullanmanın, yokuş aşağı yürümenin, merdivenlerden ve kaldırımlardan inmenin,eşiklerden, hendeklerden geçmenin biraz zor olduğunu ve bütün bu zorluklara en geç bir haftada alışılabileceğini kabullenmesi gerekir.

Sıkıntılı ve stresli bir dönem yaşanıyorsa alışma sürecini biraz ertelemekte fayda vardır.

İlk günlerde bazı şikayetlerin olması doğaldır.

Bu şikayetlerin önemli bir bölümünü, orta ve yakın görüş alanlarını darlığı nedeniyle sürekli baş hareketleri yapmaktan dolayı boyun ağrıları çekilmesi veya yakın mesafeleri görmek için başı düz tutmak zorunda kalınması oluşturur.

Böyle durumlarda çerçevenin yanağa doğru eğimi artırılarak yakın bakışta camın yakın merkezi ile göz arasında 90 dereceye yakın bir açı oluşturulduğunda genellikle şikayet azalır.

Belki de varifokal bir gözlük için çerçeve seçerken en çok dikkat edilmesi gereken özellik yanağa doğru bu eğimdir. Pantoskopik açı denilen bu eğimin varifokal gözlük seçiminde çok büyük önemi vardır.

Varifokal gözlüklere alışmayı gerektiren asıl neden, bu gözlüğü kullanmaya başlamadan önce edindiğimiz alışkanlıklardır. Hemen hemen hepimiz bir şey okumak veya herhangi bir şey yazmak istediğimizde başımızı aşağı eğer ve okuma, yazma pozisyonuna geçeriz. Bu hareketi ömrümüz boyunca yaptığımız için vazgeçilmesi zor bir alışkanlığa dönüşür.

Varifokal gözlüğe geçerken öncelikle bu alışkanlığı kırmamız yani bir şey okurken başımızı öne eğmeden düz tutmamız ve sadece aşağı doğru bakmamız yeterlidir...

Beynimizde her duyumuzun ve her beden fonksiyonunun belli merkezleri vardır. Görme, duyma, tat alma, koku alma, ısıyı hissetme, konuşma gibi. Bu merkezlerin ve özellikle konumuz olan görme merkezinin yeni bir duruma, yeni koşullara, farklı dış etkenlere göre uyum sağlaması ve alışması için belli bir süreye gereksinimi olduğu bilimsel bir gerçektir.

Nasıl ki yaşamımızı kolaylaştırmak için bir çok ihtiyacımızı modern teknoloji yardımıyla karşılayabiliyorsak, genellikle 40 yaşından sonra başlayan yakını görme yeteneğimizin azalmasını da modern teknolojiden yararlanarak iyileştirmeye çalışabiliriz.

Bu ihtiyacımızı bir yakın gözlüğü ile karşılayacağımız gibi eğer uzak görme sorunumuz da varsa daha ideal bir çözüme yönelir, günlük aktivitelerimizi kesintiye uğratmayan çok amaçlı, çok fonksiyonlu bir gözlük ile de çözebiliriz. Aksi takdirde sürekli gözlük takıp,gözlük çıkarmaktan veya gözlük aramaktan şikayet ederiz.

Presbiopinin başlamasıyla meydana gelen yakın mesafeleri görmedeki uyum güçlüğünü gidermede en kapsamlı çözüm varifokal gözlüktür. Çünkü günlük aktivitelerimiz içinde tek bir yakın mesafe yoktur. Kitap okuma,gazete okuma, bilgisayar, harita veya plan paftaları, masa başındaki bütün alanlar farklı, farklı yakın mesafelerdir.

İdeal bir varifokal gözlük edinmek için öncelikle iyi bir görme muayenesi yaptırmak, eksiksiz ve kusursuz bir varifokal gözlük reçetesi edinmek gerekir. İkinci aşamada bu reçeteyi yapacak doğru gözlükçüyü seçmek gerekir.

Çünkü ileri teknoloji ürünü bu gözlük camlarının çerçeveye montajında doğru bilgi, doğru ölçü, doğru çerçeve, doğru cam ve kılı kırk yaran bir titizlik gerekir. Bütün bu aşamalarda kullanılan ölçü birimi milimetredir.

Bütün bu işler için dört dörtlük bir optik atölyeye ve işini iyi yapan teknik elemanlara, kısaca iyi bir gözlükçüye ihtiyaç vardır.

Bu nedenle varifokal gözlük siparişleriniz için 
 EREK OPTİK güvenebileceğiniz tek adrestir diyoruz.
Çünkü gözleriniz en iyisine layıktır

Eczacı optisyen  RIFAT KAYIN